Ĵazo estas Muzikspeco, kiu kreiĝis ĉirkaŭ la jaro 1900 en Usono, speziale en Nov-Orleano kiel mikso de afrika kaj eŭropa muzikoj. Radikoj troviĝas en bluso, nigrula laborkantado, nigrulaj preĝkantoj (Negro Spirituals) kaj gospelo.
Ĵazon markas ĝiaj improvizo kaj esprima spontaneco. La individua artisto centras, kun siaj sonemoj kaj personaj trajtigoj. Alia grava trajto estas la svingo, aparta sento pri tempo kaj ritmo. La ĵaza harmonio tre proksimas al la eŭropmuzika, escepte de la tielnomataj bluaj notoj (blue notes), kiuj ja ankaŭ gravegas en bluso.
Historio de ĵazo
En 1890 ekis la ragtimo, al kiu mankis improvizo, sed kiu ja havis svingon (ragged time = distirita tempo). Verŝajne la plej konata verko de tiu ĉi epoko estas "The Entertainer" de Scott Joplin.
Tradicia ĵazo:
Ekde 1900: nov-orleana ĵazo
Ekde 1910: diksilando
Ekde 1920: ĉikaga ĵazo
Ekde 1930: svingo
Moderna ĵazo:
Ekde 1945: bopo
Ekde 1950: freŝa ĵazo, malmola bopo
Ekde 1960: libera ĵazo
Ekde 1975: fuzia muziko
Ĵaz-muzikistoj
• Louis Armstrong
• Dave Brubeck
• John Coltrane
• Chick Corea
• Miles Davis
• Paul Desmond
• Duke Ellington
• Dizzy Gillespie
• Benny Goodman
• Billie Holiday
• Keith Jarrett
• Theo Jörgensmann
• Scott Joplin
• John Mclaughlin
• Thelonious Sphere Monk
• Jelly Roll Morton
• Charlie Parker
• Django Reinhardt
• Artie Shaw
• Nina Simone
• Toots Thielemans
• Joe Zawinul
kaj en Esperantujo:
• Flávio Fonseca
Pli en Vikipedio
14.3.2008
Tilaa:
Lähetä kommentteja (Atom)
Ei kommentteja:
Lähetä kommentti